Po drugiej stronie muru- grypserzy i ich tatuaże #3

 Zacznijmy więc kolejną część cyklu grypserskiego.. Dzisiaj poopowiadam wam, na podstawie literatury naukowej, o tatuażach więziennych, ale skupimy się na tych bardziej „git”. Jako, że była to część opisywana w mojej pracy licencjackiej, to przeredaguję nieco podrozdział dotyczący tatuażu więziennego, oraz dodam nieco więcej ciekawostek. Mam nadzieję, że trwałe rysunki na ciele u osadzonych was zaciekawią.

Tatuaż więzienny, jak sama nazwa wskazuje, jest wykonywany w warunkach zamkniętych, na terenie zakładów penitencjarnych i dotyczy on osób odbywających karę pozbawienia wolności w tego typu placówkach.

W odróżnieniu od tatuażu artystycznego, który w głównej mierze pełni funkcję estetyczną, tatuaż więzienny w większości wzorów posiada jakieś znaczenie, które jest przestrzegane przez członków podkultury więziennej. Tatuaże przestępcze (które również są składową tatuażu więziennego) mogą być wykonywane przez osoby, które były niekarane, ale również recydywistów. Wzory i motywy więzienne są specyficzne, znacznie różniące się od tych artystycznych, niektóre z nich zawierają wulgarne treści aby dobitniej przekazać wiadomość odbiorcom, jaka jest ukazana w tatuażu. Pewne wzory tatuażów więziennych, pomimo upływu lat znaczą dalej to samo, oraz miejsce wykonania tatuażu (na ciele) również jest takie samo jak kiedyś. Według M. Snopka tatuaże więzienne można podzielić na:

• Podkulturowe – należące do nieformalnych grup więziennych;
• Przestępcze – pojawiające się w środowisku przestępczym;
• Określające - takie, które mają znaczenie stanów emocjonalnych, cech charakteru, lub kryminalną historię życia.

Pierwsza kategoria tatuaży przeznaczona jest dla nieformalnych grup więziennych, które tworzą się wśród osób osadzonych na terenie zakładów penitencjarnych. Najbardziej popularne grupy to grypserzy ( git-ludzie), niegrypsujący (frajerzy) oraz poszkodowani (cwele), stoją oni w opozycji do oficjalnych przepisów i praw w zakładzie karnym, co niesie za sobą negatywne wpływy na procesy administrowania resocjalizacją.¹ Tatuaże świadczą o tym, kto jest kim w tej grupie. Jest czymś w rodzaju identyfikatora. Cynkówka – jest to jedna z najbardziej popularnych „dziar” w placówkach penitencjarnych. Wzorem jest kropka wytatuowana obok lewego oka, i oznacza ona osobę, która należy do grupy grypsujących. Jeśli nie należy się do grupy grypsujących, nie powinno się nosić takiego tatuażu, a żeby wstąpić do tej grupy, trzeba sobie na to zasłużyć. Poniżej przedstawiam zdjęcie przykładowej cynkówki.

Cynkówka

Kolejnymi tatuażami, które często pojawiają się w podkulturze więziennej są dystynkcje wojskowe, które najczęściej zdarzają się na barkach, ale mogą znajdować się na innych częściach ciała. W zależności od wysokości stopnia – taka kara pozbawienia wolności, tego typu tatuaże dodają prestiżu osobie posiadającej go. Belka to jeden rok pozbawienia wolności, gwiazdka – trzy lata, zaś same kontury znaczą ilość lat, jakie zostały do odbycia kary. Do tej pierwszej grupy mogę zaliczyć również takie tatuaże jak:

• Przedłużki -człowiek grypsujący;
• Mgiełki – osoba godna zaufania;
• Świr- (kropka między oczami) człowiek niezrównoważony;
• Rozgwiazda- recydywa;
• Korona- człowiek cieszący się uznaniem wśród grypsujących;
• Kobra-(cwaniacy) nieformalna grupa negatywnie nastawiona do grypserów.

Według S. Przybylińskiego wyróżnia się takie wzory jak oznakowanie zakładów penitencjarnych, w których osadzony spędził wyrok, między innymi:

• róża w podkowie lub gołąb – Białołęka;
• góra na tle wschodzącego słońca – Koronowo;
• żółw – Nysa;
• połowa zakratowanego okna, przylegająca połowa orła – Kraków;
• palma – Iława;
• ryby – Łódź;
• głowa orła – Szczecin;
• dwa skrzyżowane miecze – Strzelce Opolskie;
• usta lub orzeł w locie – Wronki;
• motyl – Warszawa Mokotów;
• orzeł nad górami – Wrocław;
• gałązka wiśni – Sztum. ²

W drugiej kategorii, zostały wyróżnione tatuaże przestępcze. Tego typu wzory są identyfikowane głównie z działalnością złodziejską, lub inna specjalnością- którą określa przypisany wzór do posiadacza tatuażu. Tatuaże te mogą być wykonywane również poza zakładem penitencjarnym, i często to osoby niekarane znaczą się tego typu wzorami. Poniżej wymienię kilka wzorów.

• Kropka (na krtani)- alkoholik/ osoba współpracująca za alkohol;

• Kropka (na dłoni, między kciukiem a palcem wskazującym) – fach złodziejski;
• Kotwica- złodziej, który kradnie torebki, teczki na mieście;
• Kropka (ale tylko na kolanie)- Nigdy nie klęknę przed policją;
• Kotek (na kostce) – cichy złodziej;
• Kropka z księżycem - złodziej nocny;
• Kropka, siatka, pajęczyna i karty - złodziej w potrzasku lub złodziej w sytuacji uwięzienia;

Dystynkcja wojskowa

Ostatnia z kategorii to tatuaże określające. W placówkach penitencjarnych tego typu tatuaże są najbardziej spotykane wśród osadzonych. Te wzory określają na przykład cechy charakteru (lojalność wobec innych osadzonych, twardziele- silni psychicznie i fizycznie), idee wyznawane, religie, upodobania, emocje, historię kryminalną itp. Kilka wzorów, które można wyróżnić to:

• Zamknięte usta – osoba godna zaufania;
• Potwory, czaszki, diabły – twardziele, okazywanie męskości;
• Pistolety, noże, siekiery – przestępcze życie;
• Rogi bo obu stronach głowy – zły charakter;
• Oczy z tyłu głowy – osoba wszystkowidząca, niedająca się zaskoczyć;
• Kobiety – orientacja heteroseksualna.

"Cichy złodziej"

To tylko niewiele, z oznaczeń jakie panują w Zakładach karnych oraz Aresztach Śledczych. Znając większość znaczeń można łatwo spotkać osobę, na ulicy, która odsiadywała wyrok. Przyjrzycie się czasem ludziom, których mijacie. :)

"Złodziej"

Bibliografia:

Przybyliński S., Dziara, cynkówka kolka- zjawisko tatuażu więziennego, wyd. Impuls, Kraków 2007;
J. Piwowarski, B. Płonka, Etyka w administracji i zarządzaniu publicznym. Motywacje, realizacja, bezpieczeństwo, wyd. WSBPI Kraków 2012;
Snopek M., Tatuaż- element współczesnej kultury, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009;
Jelski A., Tatuaż, wyd. Kontrowers, Warszawa 1993;